N-VA laat gemeenteraad schorsen wegens gebrek aan rechtsgeldigheid

Gemeenteraad en raad voor maatschappelijk welzijn op vraag van N-VA geschorst en verplaatst wegens administratieve, bestuurlijke en communicatieve chaos.

Gisteren woensdag 28 oktober is de gemeenteraad van Bonheiden-Rijmenam op vraag van de N-VA fractie geschorst en verplaatst naar dinsdag 10 november

De gezonheidscrisis  die we momenteel doormaken crisis ontziet ook de werking van de gemeentelijke diensten en het besturen van onze gemeente niet.

Bij ministerieel besluit van 13 maart 2020 is de federale fase van het nationaal noodplan betreffende de coördinatie en het beheer van de crisis coronavirus COVID-19 afgekondigd. De federale fase is een uitzonderlijke situatie en is nog altijd van toepassing.

De federale overheid moest toen dringende maatregelen nemen om de verspreiding van het coronavirus te beperken. Die uitzonderlijke situatie rechtvaardigde het om van de normale vergaderwijze af te wijken. In die omstandigheden kon het lokaal bestuur via een burgemeestersbesluit (politieverordening) een andere vergaderwijze vastleggen. Sommige lokale besturen kozen voor een virtuele vergadering, sommige gingen voor andere mogelijkheden zoals een fysieke vergadering zonder toegang voor publiek, vergaderen op een andere locatie om de social distancing te garanderen of vergaderen via e-mail[.Uitzonderlijke situaties vragen om uitzonderlijke maatregelen en creatieve alternatieve oplossingen.

De beraadslaging van onze  gemeenteraad gebeurt in deze uitzonderlijke tijden op een alternatieve wijze en in vele gevallen digitaal.

Bij elke vorm van vergaderen moeten echter  de democratische waarborgen uit de regelgeving zoals tegensprekelijk debat, openbaarheid van de vergadering of correct verloop van beraadslaging en stemming  verzekerd worden.

De Vlaamse minister van Binnenlands Bestuur gaf in de commissievergadering Binnenlands Bestuur van 2 juni 2020 aan dat er een kader kwam voor vergaderingen van lokale bestuursorganen vanaf 1 september 2020. Dat vertaalt zich concreet in volgende richtlijnen die momenteel gelden:

De fysieke en/of digitale vergadering moet toegankelijk zijn voor pers en publiek.

De openbaarheid van de vergaderingen moet het publiek in staat stellen om kennis te krijgen van de noodzakelijke informatie. De openbaarheid van de vergadering stelt de pers in staat om de debatten te verslaan en de publieke opinie kritisch in te lichten. De openbaarheid is een wezenlijke waarborg voor de democratische werking van de gemeenteraad. Het maakt controle mogelijk en biedt een waarborg tegen willekeur. Het komt aan de lokale besturen toe om de openbaarheid te garanderen.

De vergadering kan enkel nog in besloten zitting plaatsvinden zoals artikel 28 van het decreet over het lokaal bestuur bepaalt.

Het decreet lokaal bestuur voorziet een aantal limitatief opgesomde uitzonderingen op het principe van openbaarheid. Een vergadering van de gemeenteraad is bijvoorbeeld besloten als het gaat om aangelegenheden die de persoonlijke levenssfeer raken.

Fysiek vergaderen op een andere locatie is een optie

Als het lokaal bestuur de social distancing in de raadszaal niet kan waarborgen, kan de fysieke raad op een andere locatie plaatsvinden waar dat social distancing wel gewaarborgd is. Raadslid Karl Theerens deed in de gemeenteraad van september nog een oproep om fysieke of hybride vergaderingen in de toekomst te organiseren in G.C. Blikveld.

Behalve in spoedeisende gevallen en behalve in geval van toepassing van artikel 6, § 1, wordt de oproeping ten minste acht dagen voor de dag van de vergadering aan het raadslid bezorgd.

De oproeping vermeldt in elk geval de plaats, de dag, het tijdstip en de agenda van de vergadering en bevat een toegelicht voorstel van beslissing.

Het lokaal bestuur communiceert via de webtoepassing, sociale media,… aan de bevolking op welke locatie de vergaderingen van de gemeenteraad en de raad voor maatschappelijk welzijn plaatsvinden.

Achter gesloten deuren, niet in besloten zitting

De fysieke vergaderingen van de gemeenteraad en de raad voor maatschappelijk welzijn kunnen omwille van de openbare gezondheid plaatsvinden achter gesloten deuren. Deze beslissing behoort tot de bevoegdheid van de burgemeester (artikels 134, §1 en artikel 135, §2 Nieuwe Gemeentewet). Hij moet die beslissing voldoende motiveren. In dat geval moet de fysieke gemeenteraad achter gesloten deuren gelivestreamd worden zodat de openbaarheid verzekerd is. De webtoepassing van de gemeente communiceert hoe pers en publiek de vergadering kunnen volgen via de audiovisuele livestream. Een audiostream alleen volstaat niet langer om aan de vereiste openbaarheid te voldoen.

Daaraan zijn 3 voorwaarden verbonden:

·        De wijze van vergaderen (digitaal) en de motivering (gezondheidssituatie) wordt vastgelegd in een burgemeestersbesluit (politieverordening) op grond van artikels 134, §1 en 135 van de Nieuwe Gemeentewet.

·        De digitale gemeenteraad moet openbaar te volgen zijn via een audiovisuele livestream. Een audiostream volstaat niet om aan de openbaarheid te voldoen. De webtoepassing van de gemeente communiceert hoe pers en publiek de vergadering kunnen volgen via de livestream. En dit minstens 8 dagen voor de vergadering.

·        De procedure voor geheime stemming moet aan de noodzakelijke democratische voorwaarden voldoen.

Het is van het hoogste belang dat de gemeenteraden op een rechtsgeldige wijze doorgaan om rechtsgeldige beslissingen te kunnen nemen.

De raad voor maatschappelijk welzijn en de daaropvolgende gemeenteraad van woensdag 28 oktober 2020 voldeden spijtig genoeg niet aan deze zeer duidelijke wettelijke bepalingen die reeds sinds  1 september gepubliceerd staan op de website van Binnenlandsbestuur.

Ook de pers heeft hier de afgelopen weken aandacht aan gegeven waardoor het argument van onvoorziene omstandigheden en hoogdringendheid of dat men het niet wist niet weerhouden kan worden.

1.      In alle documenten digitaal en analoog spreekt men van besloten zittingen

2.      De aankondiging van de live stream is niet of niet op tijd kenbaar gemaakt aan het publiek

Niet tegenstaande de goede intentie om vandaag digitaal te vergaderen met live streaming,wat we enkel kunnen toejuichen, is er een administratieve, bestuurlijke en communicatieve chaos ontstaan waardoor deze raden niet conform de regelgeving kunnen plaatsvinden

Dura lex, sed lex : de wet is streng, maar is de wet.

Onze fractie kon spijtig genoeg niet anders om aan de voorzitter te vragen de vergadering op te schorten en te verplaatsen naar een latere datum zodat aan alle wettelijke voorwaarden kan voldaan worden en we rechtsgeldig kunnen vergaderen.

De voorzitter kon ook niet anders dan hier op ingaan.